اخاذی چیست؟

معنای لغوی اخاذی، زورگیری، باج خواهی و گرفتن مالی به زور و با تهدید از دیگری است. قانون گذار گرفتن هر نوع مالی به روش قهر و غلبه از دیگری را جرم اخاذی محسوب می کند، زیرا هیچ کس نمی تواند دیگران را مجبور به دادن مالی کند که متعلق به خودشان است. در اخاذی، اشخاص بدون اینکه رضایت داشته باشند به دلیل تهدید طرف مقابل، مال خود را به او می دهند.

موضوع جرم اخاذی می تواند یک امر مادی و ملموس باشد مثل پول، طلا، سند و… یا اینکه یک امر غیر مادی و غیر ملموس باشد، مثلا از کسی بخواهیم فلان کار را انجام بدهد یا فلان کار را انجام ندهد. پس تحقق این جرم همواره نیازمند وجود دو عامل است: نخست اینکه فرد أخاذ از زور و تهدید استفاده کند، دوم اینکه هدف او از این کار به دست آوردن یک چیز مادی یا غیرمادی باشد.
عناصر تشکیل دهنده جرم اخاذی

• عنصر روانی جرم اخاذی
• عنصر مادی جرم اخاذی
• عنصر قانونی جرم اخاذی

عنصر روانی جرم اخاذی
عنصر روانی یعین قصد و نیت انجام عمل مجرمانه و شخصی که اقدام به اخاذی می کند، باید قصد انجام این کار را داشته باشد و اگر عنصر معنوی و قصد ونیت انجام عمل را نداشته باشد جرم اخاذی صورت نمی گیرد.
عنصر مادی جرم اخاذی
به اقدامی است که در راستای انجام جرم صورت می گیرد عنصر مادی می گویند، در جرم اخاذی انجام هر نوع تهدید به قتل یا ضررهای نفسی و…عنصر مادی جرم اخاذی را تشکیل می دهد.
در اخاذی امکان دارد تهدید به شکل‌های گوناگونی انجام شود. تهدید برای اخاذی، بایستی به یکی از شیوه های تهدید به قتل، تهدید به ضرر شرف، تهدید به ضرر نفس ، تهدید به ضرر مالی یا تهدید به فاش کردن یک راز باشد.
درخواست مال، وجه، انجام کار و یا عدم انجام کار، به واسطه تهدید: دومین مسئله ای که برای تحقق جرم اخاذی، لازم است، این بوده که شخص تهدید کننده با استفاده از تهدید از تهدید شونده، تقاضای مال ، وجه، انجام کار یا عدم انجام کاری را نموده باشد.
جمع هر دو این موارد، عنصر مادی جرم زورگیری یا اخاذی را تشکیل می دهند.
عنصر قانونی جرم اخاذی
مطابق با ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، اخاذی را جرم انگاری شده و برای آن ضمانت اجرا در نظر گرفته شده است .
در صورتی که شخصی دیگری را به هر نحو به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان وی تهدید کند، اعم از اینکه به این واسطه درخواست وجه یا مال یا انجام کار یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد به مجازات شلاق تا هفتاد و چهار ضربه یا زندان از 2 ماه تا 2 سال محکوم خواهد گردید.
برای تحقق جرم اخاذی باید هر 3 عنصر تشکیل دهنده این جرم در کنار هم وجود داشته باشند و اگر هر کدام مفقود باشند، جرم مزبور شکل نمی گیرد.
ادله اثبات زورگیری یا اخاذی

شاکی بایستی جهت اثبات این جرم دلایل قانونی در اختیار داشته باشد که از موارد آن می توان به اقرار متهم یا شهادت 2 شاهد استناد نمود. همچنین مواردی نظیر فیلم دوربین مداربسته در منطقه ای که اخاذی در آنجا انجام شده، فیلم های ضبط شده دیگر اشخاص حاضر در صحنه، پیام های ارسالی فرد متهم، اظهارات مطلعین و گزارش ماموران می تواند به عنوان امارات و قرائنی که موجب علم قاضی می شود به اثبات این جرم کمک نماید.